Waarom vrouwen te weinig van seks genieten en hoe we dat veranderen

Diep ingesleten culturele mythes over vrouwelijke lust, aangeleerde schaamte over het eigen lichaam en een gebrek aan kennis belemmeren vrouwen om hun seksualiteit te beleven zoals zij dat zelf willen. Seksuoloog Elise van Alderen schreef daarom ‘Wellust’, een boek over genot, voor vrouwen. Het boek geeft heldere uitleg over de seksorganen, weerlegt opgelegde verwachtingen, en biedt handvatten en oefeningen om vertrouwd te worden met de eigen seksualiteit.

Elise van Alderen (foto: Fjodor Buis)

Veel vrouwen die Elise in haar seksuologiepraktijk behandelt vertellen ongeveer hetzelfde verhaal: ze hebben geen of weinig zin in seks. “En toch hebben velen van hen wel seks, niet zelden meerdere keren per week. Zelfs als het saai, pijnlijk of niet-bevredigend is. Dat verwonderde mij: wat is dan hun motivatie om seks te hebben? Ook sprak ik aardig wat vrouwen die best wel genieten als ze eenmaal seks hebben, maar er toch weinig naar verlangen. Waar zit dat dan in?” Bij doorvragen bleek dat veel vrouwen vooral seks hebben voor hun partner. Ze zijn bang om hem te kwetsen, bang voor ruzie, of ze denken dat hij anders vreemd zal gaan of de relatie zal verbreken. “Veel vrouwen voelen zich door hun partner onder druk gezet omdat hij aandringt, of zetten zichzelf onder druk omdat ze denken dat seks erbij hoort. Ze hebben seks, maar niet vanuit hun eigen seksuele verlangens.”

 

Ingesleten mythes
Vrouwen krijgen aangeleerd dat het (bio)logisch is dat zij minder of niet seksueel zijn, maar het is niet zo dat dit vervolgens wordt geaccepteerd. In een partnerrelatie wordt het vaak juist geproblematiseerd als de vrouw minder zin heeft dan de man. De oplossing van het probleem wordt vervolgens bij de vrouw neergelegd. “Het meest schrijnend vind ik dat veel vrouwen de overtuiging hebben dat er iets mis met hen is omdat ze geen zin hebben”, vertelt Elise. “Ze hebben vaak niet geleerd hoe ze genot kunnen beleven aan solo- en partnerseks. Dit is omdat het altijd vooral over het seksueel genot van mannen gaat: vrouwen zouden ‘van nature’ minder met seks hebben. Om deze stelling te staven wordt teruggegrepen naar verklaringen als ‘Het testosteron van mannen is de drijvende kracht achter hun immer aanwezige zin in seks’, ‘Mannen zijn jagers die hun zaad moeten verspreiden’ en ‘Bij de man moet er geregeld ‘iets uit’ omdat ie anders blauwe ballen krijgt’. Veel vrouwen voelen zich schuldig en denken dat ze hun partner tekortdoen. Maar seks is niet iets waar iemand aanspraak op kan maken.”

Dit alles liet Elise niet los en ze besloot een boek te schrijven, voor vrouwen, waarin ze licht schijnt op de mechanismen die hen van seksueel genot afhouden en handreikingen biedt hoe ze dit – als ze dat willen – alsnog meer of vaker zouden kunnen ervaren. “Want als ze de vrijheid, veiligheid, kennis en ruimte hebben zijn vrouwen prima in staat hun seksualiteit naar eigen inzicht en verlangens vorm te geven. Het is een diep ingesleten mythe dat seks vooral iets is voor en door mannen. Vrouwen zijn net zo goed seksueel, en seksualiteit werkt bij vrouwen niet anders dan bij mannen, maar doordat er in vrijwel alle samenlevingen zo wordt gedacht is de wereld ingericht op de mannelijke seksualiteit. Lust en seksueel genot voor vrouwen zijn taboeonderwerpen omdat deze van oudsher door het patriarchaat als gevaarlijk voor mannen worden gezien. Vrouwen werden geacht alleen seks te hebben voor de voortplanting en de bevestiging van de man. Ze werden onwetend gehouden over hun eigen lichaam en vooral hun eigen genotsorgaan, de clitoris. Daarnaast zijn allerlei mythes de wereld in geholpen over zogenaamde mannelijke seksuele superioriteit, die vervolgens als waarheid werden aangenomen. Meiden worden veel meer dan jongens afgeremd in het ontdekken van hun lichaam. Zij krijgen vooral informatie over de risico’s van seks, zoals ongewenste zwangerschap, soa’s, het sletstigma en grensoverschrijding. Veel seksuele voorlichting geeft kinderen al vanaf zeer jonge leeftijd een verschillende boodschap over seksualiteit bij meiden/vrouwen versus seksualiteit bij jongens/mannen.”

 

Les over de clitoris
“Ik vind het bedroevend en onbegrijpelijk dat 25 jaar nadat uroloog Helen O’Connell de clitoris weer op de kaart zette nog steeds niet iedereen op de hoogte is van de anatomie van de clitoris en haar enige functie van genot. Het zou erg helpen als ouders vrij en open met hun kinderen praten over seksualiteit. Opvoeden is vooral voorleven. Hoe vrijer en opener je in je eigen seksualiteitsbeleving staat, hoe vrijer en opener je kinderen zich op dit gebied zullen voelen. Ze groeien dan op in de wetenschap dat ze alles mogen bespreken en vragen, dat niets vreemd wordt gevonden of wordt afgekeurd. Doordat ze zelfkennis ontwikkelen zullen ze niet beschaamd, onzeker of onwetend zijn op het gebied van seksualiteit. Maar voor veel ouders is het helaas nog een brug te ver om het met hun kinderen over bijvoorbeeld de clitoris te hebben, zeker ook omdat ze er zelf nog te weinig over weten.”

Elise denkt dat het onderwijs op dit moment de beste plek is om kinderen te vertellen over seksualiteit. “Er wordt daar echter nog te willekeurig en te vrijblijvend mee omgegaan vind ik. Er zijn scholen die al heel goed op weg zijn, maar er zijn er nog te veel die vrijwel geen aandacht besteden aan seksuele vorming. En daar wordt niets tegen ondernomen. Als uitleg over de clitoris verplicht zou worden opgenomen in het lesprogramma, het liefst al in het basisonderwijs, krijgt iedereen deze kennis mee. Ook is het essentieel dat in de lessen besproken wordt hoe we afscheid kunnen nemen van de genderstereotyperingen waardoor kinderen al vanaf de geboorte worden beïnvloed.

 

Seksueel autonoom
Een ander belangrijk mechanisme om vrouwen van hun eigen seksueel genot weg te houden is objectificatie: “Het lichaam van de vrouw wordt beschouwd als een object dat moet voldoen aan onhaalbare ideaalbeelden. Het moet worden “verfraaid” met make-up en zacht, haarloos, rimpelloos en slank zijn – op de borsten en billen na, daar geldt juist: hoe groter hoe beter. Vrouwen zijn ook op die manier naar zichzelf gaan kijken, met onzekerheid, schaamte en een vernietigend effect op de beleving van hun seksualiteit tot gevolg. Alles is er steeds op gericht geweest om vrouwen niet te laten genieten van seks, en dat is precies wat er is gebeurd. Door seksueel autonoom te worden kunnen vrouwen uit hun seksueel ondergeschikte positie komen en zich losmaken van de beperkingen die hen op seksueel gebied worden opgelegd.”

 

 

Elise’s boek ‘Wellust’ verschijnt op 8 maart bij uitgeverij Atlas Contact.

 

Door de redactie van Vlam