Waarom nou zij?

In de auto op weg naar een afspraak zet ik de radio aan. Marco Borsato knalt uit de speakers mijn oren en hart in. Om meerdere redenen ben ik geraakt. Natuurlijk om het meest voor de hand liggende: een prachtig liedje van een rasartiest, maar ook vanwege de wrange afdronk alsof ik slechte wijn heb gedronken.

Na(ar) smaakje
Er blijft dus een vreemd smaakje hangen. Ik ga bij mezelf na hoe dat komt. Ik ontdek na wat puzzelwerk dat het niet zozeer is dat ik dan denk aan hoe vreselijk het moet zijn voor de ‘voice’ slachtoffers om hem op de radio te horen of dat ik denk aan mijn eigen ervaring met seksueel geweld. Het smaakt wrang omdat ik – ondanks dat ik tegen boycotten ben – een dusdanige automatische associatie heb met alle commotie dat ik niet langer onbevangen en puur naar een Borsato liedje kan luisteren.

Liegende slachtoffers

De geseponeerde zaak tegen Marco Borsato deed de afgelopen weken weer wat stof opwaaien. Ruud de Wild draaide Rood – want Marco is (nog) niet veroordeeld – en vroeg zich af wat als… ‘het nou een vergissing was, dat het toch niet is gebeurd… dan is Marco zijn leven voorgoed voorbij.’ In hetzelfde artikel (in de Metro) las ik dat een advocaat vertelt dat veel zedenzaken valse aangiftes betreft. Natuurlijk komt een valse aangifte wel eens voor, maar veel? Niet volgens mijn kennis en ervaring. En wat ook te denken geeft, is dat de zaak tegen Marco Borsato is geseponeerd, wat betekent dat er is besloten om niet tot vervolging over te gaan – in dit specifieke geval – vanwege gebrek aan bewijs, maar het betekent niet automatisch dat het dan niet gebeurd is. Het blijft een onbesliste wedstrijd met sowieso alleen maar verliezers.

Exposure

Als ik voorbij een discussie zap op tv, blijft mijn gehoor haken aan ‘…kun je niet maken tegenover de slachtoffers’. Het blijkt te gaan over het op de radio draaien van muziek van artiesten die in opspraak zijn gekomen als Ali B en Marco Borsato. Want is iemand inderdaad onschuldig tot de schuld wordt bewezen? De zaak rondom beschuldigingen aan het adres van Marco is geseponeerd. Als dit de enige zaak zou zijn die tegen hem loopt, kan zijn muziek weer gedraaid worden. Toch? Ik draai het eerder om: waarom kan zijn muziek überhaupt niet meer gedraaid worden? Los van de zaken en wantoestanden en lelijkheid. Ik begrijp de commotie wel, natuurlijk, want uiteindelijk willen we loyaal zijn aan de slachtoffers en ze niet onnodig confronteren met hun misbruiker – of zou het kunnen dat radio DJ’s Marco’s liedjes niet meer draaien vanwege hetzelfde ongemak dat ik heb als ik ze hoor? of door groepsdruk vanuit de maatschappij? – Hoe dan ook, het is nogal kortzichtig te denken dat we door de muziek niet te draaien het slachtoffer helpen in het herstel of dat hij of zij zich beter gaat voelen. Sterker nog… één van de meest toegepaste en effectieve behandeltechnieken na seksueel geweld is juist het slachtoffer blootstellen aan angstaanjagende prikkels om bij herhaling deze angst te laten afnemen en uiteindelijk (hopelijk) laten uitdoven. Precies dit heb ik gedaan met mezelf na mijn seksueel geweld ervaring in de polder. Door herhaaldelijk terug te keren naar die polder, werd die polder weer een gewone polder in een Nederlands landschap. Door in die polder nieuwe, fijne herinneringen te maken kreeg de nare herinnering geen vat meer op mij. De herinnering was er nog wel, natuurlijk wel, maar de lading nam gaandeweg af. Dus vraag ik me af, is het wel zo’n goed idee om de muziek te boycotten?

Ondersteuning

Het ligt natuurlijk in de lijn der verwachting dat als je het de slachtoffers vraagt, ze zullen aangeven er niet op te zitten wachten om geconfronteerd te worden met muziek van de persoon die hun grenzen over ging of tegen wie ze een aangifte hebben lopen. Dat is logisch ook. Vermijding is een heel normale reactie. (Bijna) niemand zal voor zijn of haar plezier de herinneringen ophalen aan hun seksueel geweld ervaring. Aan de andere kant; op televisie en social media is er sowieso niet aan te ontsnappen. Slachtoffers worden hoe dan ook geconfronteerd met hun ervaring. In mijn optiek is het belangrijker dat slachtoffers ondersteund worden in ermee om te gaan, dan dat we muziek gaan boycotten of het in praatprogramma’s dan maar niet meer hebben over seksueel geweld. De realiteit is dat de seksuele grensoverschrijdingen niet meer terug te draaien zijn, dan kun je er maar beter zo goed mogelijk mee leren omgaan. Dus niet meer terug naar de taboesfeer, niet meer ontwijken, maar de leeuw in zijn muil kijken wat mij betreft.