Doek!

Deze vakantie ben ik aan het nadenken over representatie. De ene kerstfilm na de andere gaat over hoe, na vele jolige omzwervingen, de jongen het meisje krijgt en iedereen nog lang en gelukkig leeft. Af en toe gaat er iemand dood, maar echt tragisch wordt het nooit. De Noorse Netflix serie Hjem til Jul  (Thuis voor Kerst) leek even veelbelovend, met een verpleegster vol tatoeages die na de kerstborrel in de tram met een eveneens vrouwelijke collega zoent, maar (spoiler alert) ook dat eindigde weer met een Assepoester-syndroom. Leuke serie daar niet van, maar zo verschrikkelijk voorspelbaar. Het wordt zo langzamerhand echt saai, al die jongen-meisje-zoenen-en-klaar-scènes.

 

Het is helaas wel waar we mee opgroeien: hetero-gerichte, monogame, tot-de-dood-ons-scheidt verhaaltjes. Bijgevolg vond ik het een schok om te ontdekken, op de rijpe leeftijd van vijfendertig, dat de moeilijkheden niet eindigen als je getrouwd ben, maar dan net beginnen. Wat je allemaal tegenkomt aan vooroordelen, niet normaal gewoon. Je hebt zelf helemaal niet door welke bagage je meedraagt, tot je gaat samenleven met iemand die een hele andere kijk heeft op feestdagen, opvoeding, afval scheiden, handdoeken opvouwen, etentjes organiseren, films kijken, boeken lezen, sporten en ontspannen.

 

Eenzelfde soort giftige stress omringt het zwanger zijn (van het eerste kind tenminste). Iedereen, zonder overdrijven, praat tegen je over de bevalling. Je krijgt aan alle kanten ongevraagde tips en adviezen. Maar er is bijna niemand die duidelijk kan uitleggen hoe je leven gaat veranderen als dat kind er eenmaal is. Het is net alsof we neurologisch geprogrammeerd zijn om vast te houden aan een afgerond verhaal, in zo’n sterke mate dat we niet voorbij een bruiloft, of bevalling, kunnen kijken.

 

Waarom leren we niet hoe je een relatie moet onderhouden? Heeft iemand van jullie op school geleerd om over emoties en wensen te praten, op een rustige en ingetogen manier, met behoud van eigen grenzen? Of dat de veelgebruikte term respectafgeleid is van het Latijnse respicere, dat ‘opnieuw bekijken’ betekent? Terwijl dat precies is dat ik van een partner zou willen vragen en ook zelf wil kunnen geven: we bekijken elkaar opnieuw, keer op keer, met open ogen en harten.

 

Laten we eerlijk zijn, de overheid werkt ook niet mee. Neem nou de corona-maatregelen. Per huishouden met twee volwassenen mag je maximaal twee andere volwassenen ontvangen. Maar wat nou als jouw huishouden uit drievolwassenen bestaat? Ouders met inwonende tieners hebben dit probleem natuurlijk ook, maar ik heb te weinig aandacht gezien voor huishoudens die nèt even anders zijn. Het zou me niet moeten verbazen, de minderheid komt er meestal vrij karig vanaf als er grootse bewegingen zijn in de cultuur, of in dit geval, in de richtlijnen van de overheid.

 

Precies daarom is het belangrijk dat we meer boeken, series, verhalen en voorbeelden in schoolboeken krijgen van hoe het leven anderskan dan het afgezaagde beeld dat ons steeds weer wordt voorgeschoteld.  Minder geschiedvervalsing zou ook mooi zijn. Het is een complete mythe dat monogamie al tweeduizend jaar de norm is. De genderrollen tussen man en vrouw zijn ook een vrij recente uitvinding en worden gelukkig steeds meer uitgedaagd. Laat iedereen gewoon lekker zijn wat hij/zij/hen/zullie zelf wil. Dat is mijn enige voornemen voor 2021.