Verlaag de drempel: bespreek nare ervaringen in de klas

Jongeren die een ingrijpende gebeurtenis meemaken voelen vaak schuldgevoel en schaamte, waardoor het “gewoon bespreken” van dit soort onderwerpen helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Volwassenen beginnen er op hun beurt niet snel over omdat het mogelijk iets losmaakt wat zij niet willen horen, of omdat ze niet goed weten hoe je zo’n confronterend gesprek aangaat met je kind of leerling. De jongeren ervaren daardoor een enorme drempel.

Anton Horeweg schreef eerder Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap, over kindermishandeling en andere ingrijpende jeugdervaringen, en werd overladen met reacties van lezers: “Zij hadden soortgelijke ellende meegemaakt en vonden het boek in hoge mate helpend. Ze gunden jongeren hetzelfde en vroegen of ik voor die leeftijdsgroep een vergelijkbaar boek wilde schrijven.” Dat boek is er nu. Niet jouw schuld! kan binnen het voortgezet onderwijs worden ingezet om onderwerpen als kindermishandeling, seksueel misbruik, maar ook online lastiggevallen worden bespreekbaar te maken door er samen over te lezen en te praten. Dat verlaagt de drempel, blijkt uit onderzoek. “Er zijn al kinderen in de basisschoolleeftijd die nadat ze met hun klas Dit is een verschrikkelijk boek hadden gelezen met de leerkracht durfden te praten over wat er met hen gebeurde. Weten dat die gebeurtenissen niet hun schuld zijn, lucht al heel erg op. Ook blijkt dat veel kinderen geen idee hebben dat dit soort nare gebeurtenissen plaatsvinden, en dat sommige klasgenoten ermee te maken hebben. Het geeft kinderen een referentiekader.”

 

In Niet jouw schuld! legt Anton bijvoorbeeld uit dat loverboys tegenwoordig heel snel opereren, dankzij internet. “De tijd tussen de “ontmoeting” en in de prostitutie belanden is soms maar één of twee weken! Deze pooiers zoeken kwetsbare kinderen – soms al vanaf 11 jaar – die ze met aandacht, mooie woorden en cadeaus razendsnel inpalmen. Ze geven hun slachtoffers het gevoel dat ze heel speciaal zijn en vragen om foto’s of filmpjes die een erotische lading hebben. Vervolgens chanteren ze de slachtoffers: ze dreigen de beelden te verspreiden en hun familie iets aan te doen als ze niet meewerken. Soms voeren ze dat geweld ook echt uit.

Hij benadrukt dat het belangrijk is dat de leerkracht de jongeren echt “ziet” en ze helpt als ze tegen problemen aanlopen. Ook als die problemen buiten school liggen. “Je maakt niets “los”, het zít er al. Zorg dat je deze onderwerpen open en zonder oordeel bespreekt. Door er niet over te praten laat je jongeren in hun eentje tobben, want hoe kun je weten dat wat jou is overkomen verkeerd is als niemand je dat ooit heeft verteld? Kies je woorden zorgvuldig en benadruk dat de jongere zelf geen schuld heeft. Door dat te benoemen voorkom je victim blaming. Jongeren die mishandeld of misbruikt worden, of te maken krijgen met seksueel geweld of afpersing, vinden zichzelf vaak dom. Ze geloven dat het hun eigen schuld is, of dat ze het verdienen. Allemaal onjuist. Niemand verdient dit, niemand vraagt hierom. De daders zijn fout. Geef jongeren alle steun die nodig is. Luister naar ze, dwing ze niet om te praten maar benadruk dat je er voor ze bent. Het gevoel niet meer zo eenzaam en alleen te zijn met zo’n grote last, is goud waard.”

 

Anton Horeweg is bijna veertig jaar leerkracht in het basisonderwijs, daarnaast is hij gedragsspecialist (MSEN) en schrijver van boeken over gedrag. Als leerkracht vindt hij het erg belangrijk dat kinderen op school veel kunnen leren en een fijne tijd hebben. Sinds een jaar of tien leidt hij leraren en studenten op om vanuit deze visie te kijken en te handelen. De laatste jaren heeft hij zich vooral verdiept in trauma en hechting van kinderen.

Niet jouw schuld! Een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap (voor het voortgezet onderwijs) is deze maand verschenen bij Uitgeverij Pica.

=> Boek is HIER te verkrijgen

 

Door de redactie van Vlam

.