‘Maar HOE dan?!’: dit boek leert kinderen alles over wensen en grenzen

In 2021 brachten Philippine van der Goes en dr. Karin Middelburg het voorlichtingsboek ‘Maar HOE dan!? Samen lezen over lichaam, liefde en baby’s maken’ uit. Nu is er het vervolg, ‘Maar HOE dan?! – Je lichaam is van jou’, waarmee jonge kinderen op humorvolle en interactieve wijze alles leren wat handig is om te weten over wensen en grenzen.

In feite schrijven Philippine en Karin boeken die ze zelf missen in boekenland. En blijkbaar zijn er meer ouders die een goed voorlichtingsboek voor hun kind(eren) zochten want er zijn al 15.000 exemplaren van hun eerste boek ‘Maar HOE dan!? – Samen lezen over lichaam, liefde en baby’s maken’ verkocht. Het boek helpt om antwoord te geven op nieuwsgierige kindervragen als ‘Hoe worden baby’s gemaakt?’ en ‘Hoe is het om verliefd te zijn?’ Onderwerpen als lichamelijke verschillen, diversiteit, verliefdheid, vrijen, zwangerschap en verschillende familiesamenstellingen worden erin behandeld aan de hand van geinige weetjes, doetips en doordenkvragen.

Dit voorjaar verscheen hun tweede boek ‘Maar HOE dan?! Je lichaam is van jou’, waarin alles draait om wensen en grenzen en hoe je deze aangeeft. Philippine: “Door alle aandacht en commotie rondom #metoo en ‘The Voice of Holland’ vroegen we ons als moeders af: ‘Hoe ga je hierover het gesprek aan met je kinderen?’ Want natuurlijk kwamen er vragen, bijvoorbeeld omdat erover bericht werd in het Jeugdjournaal. We kwamen tot de conclusie dat er voor kinderen weinig toegankelijk over dit actuele maar moeilijke onderwerp wordt geschreven en we misten informatie over hoe je het kunt bespreken zonder je kind bang te maken. Het voelde als een logische stap om zelf een boek over wensen en grenzen te schrijven. Het is superbelangrijk dat kinderen al vanaf jonge leeftijd leren hoe je ja en nee zegt, toestemming vraagt en geeft, grenzen bewaakt en respectvol met elkaar omgaat. Ook online!”

Leren door te ervaren
Karin hoort als gynaecoloog dagelijks verhalen van vrouwen die (seksueel) grensoverschrijdend gedrag hebben meegemaakt: “Het is echt schokkend hoe vaak dit voorkomt. In het kader van preventie vinden we het belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd leren over grenzen, zodat ze deze leren herkennen. Ook willen we heel duidelijk meegeven dat het NOOIT de schuld van het kind is als iemand zijn grens overschrijdt.”
Ze merken dat het heel goed werkt als je gevoelige onderwerpen op een interactieve manier benadert, omdat je dan dicht bij de belevingswereld van het kind blijft. Daarom staan er ook in dit boek allerlei doetips. Philippine: “De oefeningen in dit nieuwe boek zijn iets serieuzer en meer toegespitst op het onderwerp. Juist als het gaat om het aangeven van wensen en grenzen leer je heel veel van fysieke ervaringen – door zelf iets te voelen in plaats van er alleen over te lezen. We houden het natuurlijk luchtig en passend bij de leeftijd. Denk aan opdrachten als voelen zonder aanraken en het aannemen van een zelfverzekerde lichaamshouding wanneer je iets met zelfvertrouwen wilt zeggen. De doetips stimuleren bovendien gesprekken, zowel tussen kinderen onderling als tussen ouder en kind. Je legt een basis voor openheid wanneer alles bespreekbaar is in een periode waarin kinderen nog makkelijk met je praten.”
Een voorbeeld van een doetip die in het boek staat is het houden van een JA-dag: op die dag zeggen de ouders op alles ‘JA!’. Karin: “Kinderen krijgen al heel vaak ‘nee’ te horen. Spreek wel met elkaar wat grenzen af, zoals een dagbudget, want dan blijft de dag voor iedereen leuk.”

Kennis leidt tot weerbaarheid en gelijkheid

Karin: “Wij denken dat je een kind niet te veel kunt vertellen zolang de informatie die je geeft bij de leeftijd past. De projectweek ‘De Week van de Lentekriebels’, door Rutgers ontwikkeld voor het basisonderwijs, is goed opgebouwd en afgestemd op de belevingswereld van kinderen en op de verschillende leeftijdsgroepen. Verder gaat het er met name om HOE je iets vertelt en wat jouw eigen ideeën daarbij zijn. Aanrakingen zijn heel normaal, maar wel is het belangrijk dat kinderen leren hoe je op een prettige manier met elkaar omgaat: door elkaar te vragen of iets oké is en goed naar elkaar te luisteren. Je geeft je kind liever zelf seksuele vorming op een manier die bij jouw waarden past dan dat het verkeerde informatie van klasgenoten krijgt of op internet tegenkomt. Het is naïef om te denken dat kinderen hier niet mee geconfronteerd worden. Onze boeken helpen je om het gesprek aan te gaan. Bovendien maak je jezelf toegankelijk voor de vragen van kinderen door zo open en eerlijk mogelijk met ze te praten over wensen, grenzen en consent vragen. Kennis hierover draagt bij aan hun weerbaarheid en vertrouwen. Ook zorgt het voor meer seksuele gelijkheid en fijnere ervaringen in de toekomst.” Philippine vult aan: “Ja, daar hebben we een leuk nieuw gezegde voor bedacht: ‘Een geïnformeerd kind weet beter wat het wel en niet oké vindt!’ En nog een tip: gebruik humor!”

Ze weet nog goed dat er in de periode van de ophef over de misstanden bij ‘The Voice’ posts op social media verschenen waarbij ‘Protect your daughter’ was doorgestreept. Daaronder stond ‘Teach your son’ geschreven. “Wij zouden naar ‘Educate the children’ toe willen. Met onze boeken – die we helemaal genderneutraal hebben geschreven – willen we álle kinderen aanspreken, om zo samen te zorgen voor een gezondere samenleving op dit vlak.”

Op hun Instagramaccount @maarhoedan delen Philippine en Karin niet alleen het laatste nieuws over hun boeken maar ook leuke weetjes, nieuwtjes en grappige anekdotes rondom de thema’s van deze boeken.

‘Maar HOE dan?! – Samen lezen over lichaam, liefde en baby’s maken’ is in 2021 verschenen bij uitgeverij Snor. Het vervolg ‘Maar HOE dan?! – Je lichaam is van jou’ verscheen dit voorjaar bij uitgeverij Ploegsma, met illustraties van Agnes Loonstra. Beide boeken kun je voorlezen aan kinderen van 5 à 6 jaar, vanaf een jaar of 7 kunnen ze het boek prima zelf lezen.

Over de auteurs
Philippine omschrijft zichzelf als een echte boekenwurm en heeft jarenlang meegewerkt aan kookboeken. Na een pittige periode te hebben doorgemaakt vanwege baarmoederhalskanker is ze nu coach bij ziekte. Uit haar liefde voor boeken zijn nu ook de Maar HOE dan?!-boeken voortgekomen. Zelfs in haar vrije tijd zit ze met haar neus in een boek, en anders zit ze in de tuin of op de yogamat.

Karin is na jaren in ziekenhuizen te hebben gewerkt een zelfstandig behandelcentrum gestart voor gynaecologische zorg. Laagdrempelig contact, veel ruimte voor persoonlijke aandacht en het eerlijk en uitgebreid informeren van vrouwen om zo tot de best mogelijke individuele behandeling te komen vindt ze erg belangrijk in haar werk. Ze heeft een gezellig druk gezin, is coach van haar dochters hockeyteam en heeft veel plezier in het schrijven van boeken.