Geen excuus! Aandacht voor geweld tegen vrouwen
Blog van Kirsten Regtop – eerder op haar website verschenen.
Vlam brengt hem nog eens onder de aandacht, in het kader van Orange the World.
Weleens gehoord van Orange the World? Dat is een wereldwijde campagne om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen. Vanaf 25 november (de Internationale dag ter uitbanning van geweld tegen vrouwen) tot en met 10 december (de Internationale dag voor de Mensenrechten) kleurt de wereld oranje: gebouwen worden oranje verlicht en op (social) media zie je berichten daarover voorbijkomen. Met name huiselijk geweld is een enorm geweldsprobleem waar vrouwen slachtoffer van worden. En het is heel erg lastig dit te stoppen.
(Ex-)partnergeweld is een genderbased problem. Dat wil zeggen dat geweld door mannen tegen vrouwen vaker voorkomt dan andersom, en het is ook vaak heftiger. Vrouwen raken vaker gewond als gevolg van het geweld. Vrouwen die omkomen als gevolg van geweld zijn vaak slachtoffer van ex-partnergeweld. En geweld door mannen boezemt meestal meer angst in dan als een vrouw een klap uit deelt, simpelweg door het verschil in fysieke kracht en lengte.
Het vraagt moed om genderbased violence – geweld tegen vrouwen – aan te pakken. Zowel mannen als vrouwen hebben daar een rol in en baat bij. Jij dus ook!
Om gendergerelateerd geweld tegen te gaan hebben we twee dingen nodig: 1. een brede visie op deze vorm van geweld die alle genders verbindt, en 2. de moed om niet weg te kijken en verzachtende omstandigheden te zoeken voor het ontstaan van geweld.
Wat is gendergerelateerd geweld?
Gender is meer dan alleen een geslacht en het biologische aspect, het betreft ook de culturele en psychologische aspecten daarvan. Welke kleding we dragen, en hoe we ons gedragen horen daar ook bij.
Geweld gerelateerd aan gender komt veel voor. Daarbij komen zelfs mensen om, worden mensen voor hun leven verminkt. Ook psychisch geweld in de vorm van vernedering, onderdrukking en isolatie komt voor.
Een van de belangrijke aspecten daarbij is, is dat hun gender van invloed is geweest op het ontstaan van geweld of de aanleiding is van het geweld. Zoals vrouwen die worden omgebracht, geïsoleerd of onderdrukt, omdat zij zich niet zedelijk zouden gedragen. Genitale verminking, huwelijksdwang (want ook in Nederland komt het ‘moetje’ nog voor). Of, minder zichtbaar maar zeker niet minder aanwezig, passieve agressie als men niet de norm van het geslacht weet te handhaven.
Niet alleen vrouwen zijn slachtoffer
Als er over gendergerelateerd geweld wordt gesproken gaat het over het algemeen over geweld tegen vrouwen. Maar ook andere mensen kunnen slachtoffer worden! Als mannen niet aan de mannelijke norm voldoen, is de kans groot dat zij te maken krijgen met vernederingen, scheldpartijen en ook fysiek geweld.
“Je bent toch geen homo!”, “Kom op zeg, je bent toch geen watje?”
Dingen die zogenaamd als aanmoediging bedoeld kunnen zijn, bevestigen het genderstereotype van de ‘echte’ man. En stimuleren mannen om zich daarnaar te gedragen.
Het beeld dat genderbased violence alleen vrouwen wordt aangedaan is daarom wat mij betreft te nauw.
Niet alleen mannen zijn pleger
Vrouwen houden ook gendergerelateerd geweld tegen vrouwen in stand. Want ook zij zijn grootgebracht met de normen die komen kijken bij het gedrag zoals dat bij een ‘goede vrouw’ zou horen. En zorgen ervoor dat het lastig is de geldende normen te doorbreken.
Want hoe wordt er door vrouwen gesproken over andere vrouwen in topfuncties, met een kostwinnerspositie of over vrouwen die zich niet opmaken of okselhaar laten staan? Je herkent vast de voorbeelden ervan ook in je eigen omgeving.
Vrouwen hebben de neiging andere vrouwen nog harder neer te halen dan mannen dat doen. Het doorbreken van gendernormen en stereotyperingen is daarom zeker niet een zaak van mannen alleen.
Daarnaast hebben vrouwen zeker ook meningen over mannelijkheidsnormen. Denk aan het oordeel over mannen die zich niet ‘mannelijk’ of niet mannelijk genoeg gedragen. Zo kunnen ook vrouwen gewelddadig zijn tegen mannen.
Vrouwen zijn vaker slachtoffer van ernstig en structureel geweld
Mannen hebben meer de neiging om geweld goed te praten.
Ik schreef al eerder in mijn blog over het tegengaan van femicide, dat in 2018 40 vrouwen in Nederland vermoord zijn door hun echtgenoten, (ex-)partners of stalker. In datzelfde jaar is hooguit 1 moord door een vrouw op haar partner gepleegd. Vrouwen zijn ook vijf keer vaker slachtoffer van structureel geweld door mannen.
En in onderzoek van kennisinstituut Atria waar ik ook al eerder naar verwees, blijkt dat de mannen anderhalf tot twee keer vaker partnergeweld acceptabel vinden dan vrouwen.
Mannen, vrouwen en andere genders moeten samenwerken om gendergerelateerd geweld tegen te gaan.
We mogen niet wegkijken naar geweld dat gerelateerd is aan onze geslachtsnormen. En het mag ook nooit goedgepraat worden, dat vinden we allemaal, terwijl dit helaas nog veel te vaak gebeurt.
Zoals vrouwen verweten wordt dat zij niet in het donker op straat mogen lopen en mannen nou eenmaal roofdieren zijn. Dit legt de verantwoordelijkheid voor het slachtofferschap bij het slachtoffer, wat niet alleen pijnlijk is voor een slachtoffer maar zeer zeker ook voor hun naasten.
Gendergerelateerd geweld is een probleem van ons allemaal. Ieder slachtoffer heeft familie. Elke pleger heeft familie. De gevolgen zijn verwoestend en laten blijvende en soms zelfs overgenerationele trauma’s na. Zowel mannen als vrouwen kunnen slachtoffer en pleger zijn en houden het geweld in stand. Gender mag nooit een excuus zijn geweld toe te passen en in stand te houden.
Dit moeten we onder ogen komen en aan willen gaan, samen. Geen hullie of zullie, maar wij.
👉Lees ook het artikel ‘Knallende feestdagen’ over huiselijk geweld in ons magazine Vlam, dat net van de pers is.
Geschreven door Kirsten Regtop (#TEDxSpreker, blogger en trainer bij www.kirstenregtop.com over o.a. huiselijk- en partnergeweld). Lees deze en meer blogs ook op haar site
