Zo pak je online agressie aan!

Sinds een jaar of 7 zo’n beetje actief op Twitter. Met regelmaat zie ik mensen aankondigen dat zij een ‘tijdje’ het medium vaarwel zeggen, of definitief de rug toe keren. Vanwege de bagger die zij over zich heen krijgen. Omdat het genoeg is geweest.

Die bagger is vaak agressief van aard. Toetsenbordridders die anoniem hun uitwerpselen op het sociale medium werpen in de vorm van verbale diarree. Sinds de komst van internet is het er. Agressie in de publieke ruimte met een scherm ertussen. Vaak gebagatelliseerd en verkleind tot: ‘Dappere mensen die thuis niks in te brengen hebben.’ Of ‘Achter een beeldscherm durven ze wel’.

Uit onderzoek blijkt dat agressie in het publieke domein sterk samenhangt met agressie thuis. Oftewel als iemand zich op straat schuldig maakt aan geweld, dan is de kans groot dat hij dit thuis ook doet. Waarom zou dit bij digitaal verbaal geweld anders zijn?

Onlangs was nog een grote zaak van het OM tegen een aantal van deze vuilstorters in het nieuws (het zijn in mijn ogen opvallend vaak mannen, maar vrouwen maken zich er zeker ook schuldig aan). Zij lieten zich van uitermate grof, racistisch tot zelfs ernstig bedreigend uit tegen een anti-racistische demonstratie en de deelnemers daarvan, als reactie op een livestream van deze demonstratie. En zij werden daarvoor vervolgd.

Opvallend genoeg werd er bij de berichtgeving over deze rechtszaken veel aandacht besteed aan de motieven van deze mensen en de woorden van schaamte en spijt die zij uitten. Je zou daardoor zomaar kunnen denken dat jij je in een vlaag van verstandverbijstering zelf ook racistisch en gewelddadig zou kunnen uiten. Verzachtende woorden kregen zij. Het lijken zo net echte mensen van vlees en bloed (wat ze natuurlijk ook zijn), die zich ‘onhandig’ hebben gedragen (wat natuurlijk totaal niet zo is: onhandig is niet het juiste woord). Terwijl degene die aangifte heeft gedaan wederom volop in de spotlight stond en te maken kreeg met heftige en gewelddadige reacties. En opnieuw slachtoffer was.

Door deze manier van berichtgeving lijkt agressie voorbehouden aan enkelingen die zich in een opwelling niet weten te beheersen. De boodschap wordt afgegeven dat een slachtoffer zich niet moet aanstellen. Mede daardoor gaan toeschouwers makkelijk verwijtend reageren en krijgt het slachtoffer opnieuw met haat zaaiende en ondermijnende reacties te maken. Dubbel slachtoffer wordt en dubbele kans op trauma’s. Want ja, bedreigingen of die nu anoniem zijn of niet, zijn enorm ingrijpend voor degene die het wordt aangedaan.

Waarom komen we niet meer op voor slachtoffers van online geweld. Maar verwijten we ze dat ze beter moeten weten? De angst voor de reacties en het idee van ongrijpbaarheid doordat daders veelvuldig nieuwe accounts aanmaken zullen daar onderdeel van uitmaken. Of lijken ze misschien meer op onszelf dan we willen geloven en is de confrontatie daarmee vermijden een manier om aan onze verantwoordelijkheid, die zwaar is, te ontkomen.

Deze patronen van reacties op agressie en geweld online zijn zeer herkenbaar voor slachtoffers van huiselijk geweld. Ook zij worden vaak slachtoffer van victim blaming. Ook zij merken dat het lastig is om plegers aan te pakken en dat er zelden echt voor hen op wordt gekomen.

Mijn zorg ligt er ook in dat er een mogelijke samenhang is tussen online en offline geweld. En als we het online al zo moeilijk vinden om aan te pakken dan zegt dat veel over de manier waarop we met slachtoffers van geweld thuis omgaan.

Ik zou ervoor willen pleiten dat er meer aandacht komt voor de mogelijke samenhang tussen beide vormen van geweld. Dat er verder gekeken wordt. En er meer opgekomen wordt voor mensen die verbaal online over de schreef gaan. Als we het aan de slachtoffers over moeten laten, leggen we een te grote verantwoordelijkheid, die nog schadelijk is óók, bij hen neer.

Glarice Gargard, is de activiste van de antiracismedemonstratie die de moed had aangifte te doen tegen de plegers van het online geweld, heeft onze samenleving een grote dienst bewezen. Daarin zou zij gesteund moeten worden. Dat is een start om een samenleving te realiseren waarin geweld op welke plek en in welke vorm dan ook, absoluut onaanvaardbaar is. Op Twitter zal de verandering niet zo snel gaan, maar als we allemaal iets meer bewust zijn van deze patronen en ze minder gaan vermijden, dan zouden we wellicht een verschil kunnen maken. Ook voor mensen die er in hun situatie thuis mee te maken krijgen.

Pak de plegers van online agressie aan!

 

Glarice Gargard heeft haar eigen ervaringen in dit artikel geschreven.

Geschreven door Kirsten Regtop (#TEDxSpreker, blogger en trainer bij www.kirstenregtop.nl over o.a. huiselijk- en partnergeweld)